Ta pozycja również została mi gorąco polecona, aczkolwiek wyjątkowo nie należy do mojego zbioru. Związana bezpośrednio z moim życiem zawodowym i ... jakże aktualna mimo upływu sporej ilości czasu od jej wydania! Prezentuję "W górę schodami w dół" autorstwa Bel Kaufman, nauczycielki i publicystki, a przekład zawdzięczamy Natalii Wiśniewskiej. Tu przy okazji nawiążę do różnicy czasowej w wydaniu angielskim i polskim. Oryginał wydano w 1964 r. i czekać na polskie tłumaczenie musieliśmy aż do 2021 r. Niemniej - co też wspomniałam - lektura na aktualności nie utraciła zupełnie.
Słuszna uwaga znajduje się na tylnej okładce, że dla wszystkich nauczających to lektura wprost obowiązkowa. Ileż zabawnych, choć jednocześnie absurdalnych opisów sytuacji w tej książce znajdziemy! Ileż odniesień do własnych doświadczeń - przyjemnych i wręcz przeciwnie! Nie raz miałam wrażenie (i założę się, że nie jestem jedyna), że czytam historie wyciagnięte wprost z mojej rzeczywistości, których sama doświadczyłam, bądź o których ledwie tylko usłyszałam. Ale do rzeczy.
Nie możemy tej pozycji zaliczyć do typowych powieści ze względu właśnie na jej nietypową konstrukcję. Wszelką akcję poznajemy wczytując się w pozornie luźny zbiór okólników dyrektorskich, przeplatanych dialogami, korespondencją służową bądź prywatną, ale także samych uczniowskich prac czy sugestii, wrzucanych do "skrzynki na sugestie" - pewnego rodzaju innowacji wprowadzonej przez bohaterkę, młodą i ambitną nauczycielkę Sylvię Barrett, czasem nieudolnie próbującą wdrożyć się w rytm szkolnej pracy, nierzadko pełnej sprzeczności i absurdów.
Czytelnik nie raz nie dwa dostrzega pewnego rodzaju zderzanie się ze ścianą w postaci sztywnej i chaotycznej biurokracji, w jakiej przyjdzie się poruszać bohaterce, ze wzruszeniem śledzi każdy drobny sukces wychowawczy i wspólnie z Sylvią opłakuje jej porażki, tak dokładnie opisywane w listach do przyjaciółki. Autorka z niezwykłą lekkością oddaje codzienność nowojorskiej publicznej szkoły, w której komizm przeplata się na równi z problemami młodzieży, czy samej głónej bohaterki, a wszystko to w otoczce nietuzinkowego humoru.
Nie raz śmiałam się w głos, strona po stronie śledząc jakże znane mi niejednokrotnie sytuacje czy absurdy. Po lekturze i przemyśleniu wszystkiego, co wyczytałam na kartach powieści stwierdzam, że było to świetne przypomnienie sobie, jak ważny jest przede wszystkim dystans w tym zawodzie, ale i uświadomienie sobie, że każdy przechodzi przez to samo, mamy te same - prędzej czy później -problemy i że nie ma jednego panaceum, którym uleczymy wszystkie te dolegliwości systemu. Niemniej - jak cała lektura - tak samo aktualny pozostaje poniższy cytat, temat jednej z dyskusji skomplementowany uczniowskim jękiem zawodu, że tak ciekawa lekcja dobiegła końca:
"człowiek sięgać ma dalej, niż ręką dosięgnąć zdoła"
bo czy i nam, każdemu z osobna, nie zdarza się czasem, że próbujemy przeć ku górze mając do dyspozycji jedynie schody kierujące w dół?
PS. Szperałam w poszukiwaniu filmu nakręconego na podstawie tej książki, ale bez wpisania oryginalnego tytułu ("Up the Down Staircase") wyskakuje jedynie "Schodami w górę, schodami w dół" autorstwa Michała Chromańskiego (na podstawie powieści również nakręcono film, polski) - stąd uprzedzam, to dwa zupełnie różne tytuły ;)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz